Rodzicielstwo i jego wpływ na sen dziecka
Sen dziecka, bez względu czy mówimy o noworodku, niemowlęciu czy dziecku powyżej roku, potrafi być prawdziwą zmorą dla rodziców. Długość snu, ilość pobudek, godziny zasypiania to jedne z elementów składających się na jakość spania. Z drugiej strony są zaburzacze, czy stresory, które będą utrudniać sen. Można do nich zaliczyć problemy pokarmowe, sensoryczne czy mięśniowo-powięziowe, ale i nieodpowiednie rodzicielstwo. Brzmi strasznie, prawda? Zapraszam do lektury, a zaraz Ci wszystko wyjaśnię.
Wpływ rodzica na sen dziecka
Dokładnie tak! Rodzic, a raczej jego sposób zachowania, rutyna dnia codziennego, stan emocjonalny oraz psychologiczny wpływa na sen dziecka. Zastanów się jak twoje dziecko reaguje, gdy jesteś rozdrażniona/-ny lub zmartwiona/-ny. Czy jest wtedy spokojne, a może przejmuje część emocji od Ciebie? Przekazywanie emocji między ludźmi, a szczególnie między rodzicem, a dzieckiem ma ogromne znaczenie. Niejednokrotnie powtarzam moim rodzicom w gabinecie, aby przy jakiejkolwiek czynności związanej z niemowlęciem zachowywali spokój ducha i umysłu. Nie da się uspokoić płaczącego niemowlaka kiedy i rodzic płacze, zewnętrznie lub wewnętrznie. Nie da się też uśpić dziecka kiedy rodzic jest zdenerwowany lub w pośpiechu.
Analiza snu dzieci
W jednym z badań poddano analizie ponad 5 tysięcy rodziców mających dzieci w wieku od 0 do 36 miesiąca życia. W bardzo wnikliwiej oraz szczegółowej ankiecie, rodzice odpowiadali na pytania związane z tym jak śpią ich dzieci, ale i też z rodzicielstwem. Chodziło o sposób usypiania, miejsce gdzie śpi dziecko, metody reagowania na wybudzenia w nocy itp. Jak mam w zwyczaju powtarzać – wyniki były bardzo interesujące. Poniżej znajdują się wnioski autorów badania.
Wybudzenia nocne u dzieci
Większa ilość nocnych pobudek prowokowana jest gdy:
- w celu ponownego uśpienia dziecka, mama karmi piersią (nie jest to karmienie, a jedynie metoda ululania)
- dziecko nie śpi w osobnym pokoju, innym niż rodzice
- dziecko karmione jest butelką w nocy
- po przebudzenia dziecka, rodzic zabiera je do swojego łóżka
- harmonogram snu jest nieregularny, czyli zaburzony rytm dobowy
Najdłuższy sen dziecka
W badaniu oznaczano również „najdłuższy epizod snu bez przebudzenia” oraz szukano warunków, które muszą zostać przy nim spełnione. Okazało się, że są nimi przeciwieństwa wyżej wypunktowanych rzeczy. Dzieci spały jak niedźwiedzie zimą, kiedy:
- spały w osobnym pokoiku
- mamy usypiały je ponownie nocą w inny sposób niż piersią
- nie były karmione butelką w nocy
- miały regularne pory zasypiania
- mamy nie przynosiły dzieci do swojego łóżka po nocnym przebudzeniu
Czas snu niemowląt i małych dzieci
Bardzo ciekawą analizą jest porównanie zmian parametrów snu względem wieku dziecka od 0 do 36 miesiąca życia. W poniższej tabeli znajdują się szczegółowe informacje.
| 0-2 miesięcy | 3-5 miesięcy | 6-8 miesięcy | 9-11 miesięcy | 12-17 miesięcy | 18-23 miesięcy | 24-36 miesięcy | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Łączny czas snu | 11-17h | 11-15h | 11-14h | 11-14h | 11-14,5h | 11-14h | 10,5-13,5h |
| Czas snu w nocy | 6,5-11h | 8-11h | 8-11,5h | 8,5-11,5h | 8,5-12h | 9-11,5h | 8,5-11,5h |
| Czas snu w dzień | 3,5-8h | 2-5,5h | 1,5-4,5h | 2-4h | ok. 2,5h | ok. 2h | ok. 1,5h |
| Ilość wybudzeń w nocy | 1-3 | 0-2,5 | 0-2,5 | 0-2,5 | 0-2 | 0-2 | 0-2 |
| Najdłuższy epizod snu | 3-6h | 4,5-9,5h | 5-10h | 5-11h | 6-11,5h | 6,5-11,5h | 6,5-11,5h |
| Ilość drzemek | ok. 3,5 | ok. 3 | ok. 2,5 | ok. 2 | ok. 1,5 | ok. 1 | ok. 1 |
Pierwsze co się rzuca w oczy, to wydłużeniu snu w nocy w momencie skróceniu snu za dnia. Tworzy to swoistą równowagę. Ilość wybudzeń może zdziwić niektórych rodziców, ponieważ nie są to duże liczby. Zatem jeżeli twoje dziecko przebudza się w nocy częściej niż jest to w tabelce, zastanów się nad elementami otaczającym sen. Przeanalizuj podpunkty, które zostały wypisane wyżej, a następnie spróbuj je zmienić.
Ząbkowanie, a sen niemowląt i małych dzieci
Na koniec mała ciekawostka. Na łączny czas snu w ciągu dnia (drzemek) największy wpływ ma wiek dziecka. Dodatkowe czynniki tj. ząbkowanie czy etap rozwoju, w którym dziecko uczy się pełzania/czworakowania nie wykazują wpływu na czas drzemek. Mówimy oczywiście tylko i wyłącznie o drzemkach. Niestety autorzy nie opisują jak ząbkowanie zmienia sen w nocy, ale przecież nie to jest głównym punktem tego badania.
Źródło:
- SADEH, A., MINDELL, J.A., LUEDTKE, K. and WIEGAND, B. (2009), Sleep and sleep ecology in the first 3 years: a web‐based study. Journal of Sleep Research, 18: 60-73.
- A. Sadeh, L. Tikotzky, A. Scher. Parenting and infant sleep. Sleep Medicine Reviews. Volume 14, Issue 2, 2010. Pages 89-96. ISSN 1087-0792.
