Niemowlęta oceniają komu można ufać przez… ślinę
Rozwój zdolności społecznych to równie ważny element rozwoju człowieka, co i inne, choć ogólnie mało się o tym mówi. Takie umiejętności jak na przykład tworzenie relacji społecznych, nadawanie ról zaufania bliskim czy po prostu nawiązywanie więzi z drugim człowiekiem, to zdolności krytyczne dla przetrwania w społeczeństwie ludzkim. Dla niemowląt i małych dzieci oznaczają one to, komu mogą zaufać w roli opiekuna. Jak na amerykańskich naukowców przystało, nie zawodzą i przygotowali kolejne świetne odkrycie, o którym Ci za chwilę opowiem.
Przetrwanie
Badacze podjęli sie próby obserwacji niemowląt i małych dzieci oraz oceny w jaki sposób te rozróżniają relację między dwojgiem ludzi. Jest to kluczowe, ponieważ zwracając na siebie uwagę w obliczu zagrożenia cel tejże desperackiej prośby powinien być wybrany na podstawie rachunku prawdopodobieństwa. Tylko prawdopodobieństwa czego? Właśnie bliskiej relacji z drugim człowiekiem, co może świadczyć o empatii człowieka, a za nią stoi większa szansa na udzielenie pomocy dziecku.
W społeczeństwie ludzkim ludzie rozróżniają relacje na grube i cienkie (tłumaczone z języka angielskiego przez co może nie być to poprawne słownictwo specjalistyczne w języku polskim). Gruba relacja zazwyczaj dotyczy rodziny i bliskich osób oraz posiada cechy silnego przywiązania, wzajemnego zobowiązania oraz responsywności, odwzajemnienia uczuć. W przeciwieństwie do tego rodzaju relacji, cienka relacja będzie posiadała znacznie słabsze cechy opisane zdanie wcześniej lub po prostu ich brak.
Obserwacja niemowląt
Naukowcy obserwowali grupę niemowląt w wieku między 8,5, a 10 miesięcy oraz dzieci nieco starszych w wieku pomiędzy 16,5, a 18,5 miesięcy. Obserwacja odbywała się podczas gdy dzieciom przedstawiano interakcje dwóch aktorów i lalek, pluszaków. Eksperyment podzielono na fazy. W pierwszej z nich lalka przekazywała pomarańczę jednemu aktorowi, po czym podawała piłkę w tę i z powrotem z drugim aktorem. W drugie fazie obserwowano reakcje dzieci kiedy lalka siadała między dwoma aktorami i udawała rozpacz, zmartwienie.
Naukowcy zakładali bowiem, że w tej sytuacji dziecko spojrzy najpierw na osobę, która według niego powinna pomóc lalce. Było to oparte na podstawie wcześniejszych badań na małpach, gdzie wykazano, że kiedy małe małpiątko płacze, to inni członkowie małpiej rodziny zwracają uwagę w kierunku rodziców jakby oczekiwali na ich reakcję.
Zespół amerykańskich naukowców odnotował w swoim eksperymencie bardzo podobne zachowanie u ludzi. Dzieci znacznie częściej spoglądały w kierunku aktora, z którym wcześniej lalka podzieliła się pomarańczą, a nie zabawką. Nie dało im to jednak spokoju i postanowili powtórzyć procedurę badawczą i powtórzyć eksperyment zmieniając kilka elementów. Tym razem był to jeden aktor oraz dwie lalki. Aktor najpierw wkładał palec do swojej buzi, a następnie do buzi lalki lub dotykał (oślinionym palcem) najpierw swojego czoła, a później czoła lalki – tylko jedna lalka była celem interakcji, a z drugą aktor nie nawiązywał kontaktu. Następnie aktor odgrywał rozpacz stojąc pomiędzy dwoma lalkami, a dzieci znów chętniej spoglądały w kierunku wcześniej naznaczonej lalki przez dotyk i ślinę.
W badaniu naukowcy opierali się również na wcześniejszych doniesieniach antropologów mówiących o tym, że w grubych relacjach ludzie chętniej dzielą się ze sobą płynami ustrojowymi, w tym śliną – całowanie, wspólne jedzenie itp.
Ślina
Amerykanie wyciągneli wnioski, że to właśnie ślina może być czynnikiem na podstawie, którego dzieci oceniają relacje społeczne innych osób. Podkreślili również rozpoznawania tychże relacji w znaczeniu przetrwania, ponieważ człowiek jako niemowlę jest zależny od dorosłych znacznie dłużej w odróżnieniu od innych gatunków zwierząt. Dzięki takiej umiejętności dziecko może ocenić kto mu pomoże w razie niepewnej sytuacji.
Źródło:
- J. Thomas, et al. Early concepts of intimacy: Young humans use saliva sharing to infer close relationships. Science, 20 Jan 2022. Vol 375, Issue 6578, pp. 311-315.
Photo by Jannis Lucas on Unsplash
