Najlepsze ćwiczenie wspierające rozwój noworodka

Metody treningowy dla sportowców i amatorów rekreacji w obecnym czasie są tak zróżnicowane i jest ich tak wiele, że nie sposób poznać je wszystkie. Trenerzy personalni, fizjoterapeuci czy instruktorzy fitness prześcigają się wymyślając nowe ćwiczenia lub ciągle modyfikując te obecne. Zamysł tego jest prosty – zrobić trening jak najbardziej celujący w problem, z którym dana osoba się zmaga. Jak to się ma w przypadku noworodków czy niemowląt? Jakie będzie najlepsze ćwiczenie dla tej grupy wiekowej?

Ćwiczenia wzmacniające – trening dla noworodka

Wiem, że nagłówek brzmi śmiesznie i oczywiście należy go traktować z przymrużeniem oka, ale mimo wszystko jest w nim pierwiastek prawdy. Aktualnie nietrudno znaleźć informację o tym jak prawidłowo pielęgnować noworodka czy niemowlę lub po prostu jak wspierać jego rozwój. Znacznie trudniej jest odsortować fakty od mitów, ale to temat na kiedy indziej. Czym w takim razie jest stosowanie odpowiednich pozycji, sposobów podnoszenia, przebierania jeśli nie formą treningu? Przejdźmy zatem do meritum – jestem ciekaw jak wielu/wiele z Was będzie zdziwionych tym co raz przeczyta…

Najlepsze ćwiczenie, czyli leżenie na brzuszku

Tak w angielskiej literaturze nazywane jest leżenie niemowląt na brzuchu. Przyznam szczerze, że do tej pory nie udało mi się tak szybko znaleźć odpowiednich artykułów do wpisu na bloga. Po wpisaniu hasła „tummy time” w bazę danych publikacji naukowych Google Scholar wyskakuje mnóstwo ciekawych artykułów podkreślających pozytywny wpływ tej pozycji na rozwój niemowląt. Pozycja pronacyjna (tak fachowo określa się u niemowląt leżenie na brzuchu) jest niezwykle ważną pozycją w kwestii rozwoju motorycznego, jednocześnie bardzo często jest ona unikana przez rodziców. Jeżeli miałbym dać rodzicom noworodków jedną radę jako fizjoterapeuta, to byłoby to właśnie częste tummy time.

Nie chcę wymieniać nazwisk, ale na pewno kojarzysz przynajmniej jedną popularną trenerkę fitness w Polsce. Osobiście moje pierwsze skojarzenie, to ćwiczenie, które jeszcze parę lat temu było flagowym ćwiczeniem wzmacniającym mięśnie brzucha – z ang. plank, czyli deska. Wiemy na czym ona polega, palce stóp i przedramiona oparte o podłożę, a całe ciało uniesione nad nię. Wiesz, że noworodek też wykonuje deskę (tylko trochę tak po swojemu) I TO KAŻDY, nie tylko syn czy córka pani trenerki.

Niemowlę unosząc swoją głowę wykonuje zmodyfikowany plank – tak zwykle tłumaczę to rodzicom w gabinecie, żeby lepiej zrozumieli po co w zasadzie kłaść dzieci na brzuchu. Nawet kilkutygodniowy noworodek, którego główną czynną aktywnością w pozycji pronacyjnej będzie przekładanie głowy z jednego policzka na drugi, wykonuje bardzo fajne ćwiczenie, z którego benefitów będzie korzystał przez całe życie.

Zalety ćwiczenia – kładzenie dziecka na brzuchu

Nie wchodząc w szczegóły, omówię główne zalety tej pozycji i to jak ona wpływa na rozwój dziecka. Przede wszystkim kwestia oczywista, wzmocnienie mięśni brzucha, ale nie tylko bo tak na prawdę wielu mięśni, które odpowiadają m.in. za odpowiednią postawę ciała.

Stymulacja sensoryczna, głównie chodzi tutaj o układ przedsionowy, który nazywany jest naszym 6 zmysłem, a przez Ayres, twórczynię metody Integracji Sensorycznej wg Ayres uważany jest za jeden z trzech najwcześniej dojrzewających zmysłów człowieka razem ze zmysłami dotyku i propriocepcji. Dzięki temu niemowlę oswaja się z nową pozycją, zmianami pozycji oraz, na co zwracam szczególną uwagę podczas pracy z dziećmi, uczy się przenoszenia ciężaru ciała.

Wspomaganie wygasania odruchów pierwotnych oraz stymulacja proprioceptywna (też jest to układ sensoryczny), dzięki którym niemowlę poprzez odczuwanie ciężaru własnego ciała jest w stanie rozróżnić i rozdzielić ruchy poszczególnych jego części np. sięgnąć do zabawki, podpierając się na przeciwnej kończynie. Wygasanie odruchów prymitywnych pozwala zdobywać co raz to wyższe umiejętności i świadomie panować nad postawą i ruchami ciała. Dodatkowo do zalet tummy time można wymienić poprawę pracy narządów wewnętrznych m.in. jelit czy żołądka, stymulację układu oddechowego czy kilka innych rzeczy, które omówione zostały w artykule o pozycjach ułożeniowych u wcześniaków.

Tak na marginesie, jedni autorzy udowodnili, że leżenie 2 miesięcznych niemowląt na brzuchu łącznie powyżej 12 minut dziennie wpływa na zmniejszenie ryzyka otyłości.

Niemowlę nie chce ćwiczyć, leżeć na brzuszku

Odpowiem zagadką: są dwie dorosłe osoby, obie mają za zadanie wykonać 100 pompek dziennie. Pierwsza osoba musi wykonać je na raz, a druga 1 pompkę co kilka-kilkanaście minut. Sumarycznie na koniec, obie wykonają taką samą pracę – która z nich będzie miała łatwiej?

Otóż wcale nie trzeba kłaść dziecka 2-3 razy dziennie na 15 minut. Wystarczy zmodyfikować ilość serii i ich czas i nagle się okazuję, że jednak leżenie na brzuchu może być przyjemne. Zawsze moim rodzicom proponuję, aby zmniejszyli przynajmniej o połowę czas po jakim dziecko zaczyna się denerwować w pozycji pronacyjnej. Niemowlę wtedy nie będzie kojarzyło tej pozycji z czymś negatywnym. Jednocześnie ze zmniejszeniem czasu, należy zwiększyć ilość serii, czyli ilość razy kładzenia dziecka na brzuchu. I tutaj zasada jest prosta, im więcej tym lepiej. Nawet tummy time na samym początku, który trwa 30 sekund ma sens, jeżeli powtórzymy to 20, 30, 40…. razy w ciągu dnia.

Jedna z moich mam bardzo fajnie określiła dlaczego dzieci czasem złoszczą się i nie chcą przebywać w pozycji pronacyjne – „to nie tak, że on/ona nie lubi leżeć na brzuchu, tylko nie miał/miała szansy tego polubić”.

Przeczytaj również:

Źródło:

  1. Gross, R.S., Mendelsohn, A.L., Yin, H.S., Tomopoulos, S., Gross, M.B., Scheinmann, R. and Messito, M.J. (2017), Randomized controlled trial of an early child obesity prevention intervention: Impacts on infant tummy time. Obesity, 25: 920-927.
  2. Ainat Koren, Linda Kahn-D’angelo, Susan M. Reece, Rebecca Gore, Examining Childhood Obesity From Infancy: The Relationship Between Tummy Time, Infant BMI-z, Weight Gain, and Motor Development—An Exploratory Study, Journal of Pediatric Health Care, Volume 33, Issue 1, 2019, Pages 80-91, ISSN 0891-5245.
  3. Kara Ann Waitzman, The Importance of Positioning the Near-term Infant for Sleep, Play, and Development, Newborn and Infant Nursing Reviews, Volume 7, Issue 2, 2007, Pages 76-81, ISSN 1527-3369.
  4. Mendres‐Smith, A.E., Borrero, J.C., Castillo, M.I., Davis, B.J., Becraft, J.L. and Hussey‐Gardner, B. (2020), Tummy time without the tears: The impact of parent positioning and play. Jnl of Applied Behav Analysis, 53: 2090-2107.

Photo by Sergio Pedemonte on Unsplash

Photo by Picsea on Unsplash

Podobne wpisy