Kamienie milowe - nowe normy rozwoju dzieci

To o co pyta lekarz pierwszego kontaktu, oraz czego wyczekują rodzice niemowlęcia, to zdobywanie przez dziecko co raz to nowszych i wyższych form umiejętności ruchowych, poznawczych, komunikacyjnych – zwanych kamieniami milowymi w rozwoju dzieci. Na podstawie okresu pojawienia się danej czynności pediatrzy oceniają czy rozwój malucha przebiega w normie, lub może jest opóźniony. W fizjoterapii wygląda to trochę inaczej, ponieważ dużo ważniejsza od oceny ilościowej jest ocena jakościowa dziecka. Omówienie tego tematu, nie jest celem czytanego przez Ciebie wpisu, więc zaproszę Cię dalej, a do tematu bardziej szczegółowej analizy rozwoju niemowląt jeszcze kiedyś wrócimy. Słowo harcerza!

Nowe normy kamieni milowych u dzieci

Naukowcy z American Academy of Pediatrics wzięli pod lupę historie medyczne ponad 40 tysięcy małych dzieci z 3 różnych stanów w USA. Za cel obrali sobie sprawdzenie jak obecnie prezentują się normy rozwojowe wśród dzieci od narodzin przez kolejne miesiące życia. Wiemy, że świat się rozwija, a środowisko zmienia, dlatego zadali sobie pytanie – czy przyjęte standardy są aktualne?

I tak, poniżej znajduje się lista kamieni milowych u dzieci wraz z wytycznymi co do wieku od Centers for Disease Control and Prevention (CDC) oraz procentowy wskaźnik świadczący o tym, ile dzieci z grupy badawczej przynajmniej sporadycznie prezentowało daną czynność we wskazanym miesiącu życia.

Weryfikacja kamieni milowych

Poznawcze i komunikacyjne kamienie milowe:

6 miesięcy – reaguje na własne imię (97%)
9 msc. – potrafi bawić się w „aku-ku” (90%)
9 msc. – naśladuje dźwięki wydawane przez rodzica (97%), w wieku 4 miesięcy 51% dzieci
12 msc. – woła „mama”, „tata” (91%)
12 msc. – reaguje na polecenia (chodź tutaj, daj piłkę) (94%)
18 msc. – potrafi nazwać przynajmniej 5 przedmiotów (piłka, auto itp.) (97%)
24 msc. – łączy 2 (lub więcej) słowa w proste zdania (chce pić, mama tam) (>99%)
36 msc. – rozmawia w sposób, w który jest w stanie być często zrozumiany przez innych ludzi (>99%)
48 msc. – zaczyna rozumieć czas, mówi „wczoraj”, „jutro” (98%)
48 msc. – potrafi opowiedzieć historię z książki lub bajki (>99%)
48 msc. – przestrzega prostych zasad gier planszowych i karcianych (98%)
60 msc. – potrafi powiedzieć jak się nazywa (>99%)

Ruchowe (motoryczne) kamienie milowe:

4 msc. – przetacza się z brzucha na plecy (78%)
6 msc. – przekłada zabawkę z jednej ręki do drugiej (97%)
9 msc. – potrafi usiąść samodzielnie (94%)
9msc. – potrafi wstać podtrzymywany za rączki (84%)
12 msc. – potrafi trzymać 2 przedmioty i uderzać nimi o siebie (>99%)
18 msc. – chodzi samodzielnie (>99%)
18 msc. – potrafi biegać i wchodzić na przeszkody (97%)
18 msc. – wchodzi po schodach z pomocą rodzica lub trzymając się poręczy (96%)
24 msc. – potrafi kopnąć piłkę (>99%)
24 msc. – potrafi narysować linię (92%)
36 msc. – potrafi wspiąć się na drabinki na placu zabaw (>99%)
36 msc. – potrafi narysować proste kształty (koło, kwadrat) (94%)

Normy kamieni milowych w rozwoju dzieci 2023

Być może normy te są wyższe niż się spodziewałaś/-łeś. Jest tak ze względu na fakt, że powoli odchodzi się od metod oceny rozwoju dziecka tylko i wyłącznie na podstawie kamieni milowych.
Wymienione miesiące stanowiły „granice norm”, dlatego też w większości >95% dzieci osiągało daną umiejętność do określonego wieku. Pokazało to, że nie ma potrzeby ustalenia nowych norm kamieni milowych.

System 0-1 pomija bardzo ważny czynnik jakim jest jakość. Weźmy za przykład dwójkę dzieci, A i B. Oboje od miesiąca chodzą samodzielnie z tymże, dziecko A ma 14 miesięcy, B natomiast 18 miesięcy. Który z nich według Ciebie lepiej się rozwija? Możesz pomyśleć, że A, bo jest młodszy, a mimo to opanował tą samą umiejętność co ktoś 4 miesięce starszy. I gdyby oceniać to na zasadzie 0 lub 1, to miałabyś/-łbyś rację, ale hola hola :). Gdyby spojrzeć jakościowo na tę samą dwójkę dzieci, to moglibyśmy zaobserwować, że A w nieprawidłowy sposób układa stopy, a jego postawa ciała pozostawia wiele do życzenia. Z drugiej strony jest dziecko B, które ma dobrą postawę ciała jak i ułożenie stóp podczas chodu.

Widzisz różnicę? Pomimo tego, że dziecko osiąga później pewną czynność (ale mieści się w górnej granicy normy), wcale nie oznacza, że to jest coś złego, ponieważ jeżeli tylko jakość, w tym przypadku wzorców motorycznych, jest prawidłowa, to powinniśmy dać mu spokój. Czasem układ nerwowy dojrzewa wolniej i dopiero w wieku 2-3 lat zanika różnica rozwojowa między rówieśnikami.

UWAGA: Od daty publikacji tego artykuły zostały opublikowane kolejne aktualizacje kamieni milowych u dzieci – znajdziesz je w tym artykule – https://fizjoslawek.pl/aktualne-kamienie-milowe-w-rozwoju-niemowlat/

Źródło:

R. C. Sheldrick, L. E. Schlichting, B. Berger, A. Clyne, P. Ni, E. C. Perrin, P. M. Vivier. Establishing New Norms for Developmental Milestones. Pediatrics December 2019, 144 (6)

Photo by National Cancer Institute on Unsplash